Zastosowanie olejków eterycznych
Towarzyszą człowiekowi od czasów starożytnych, wykorzystywane są w medycynie, chemii, farmakologii i farmacji, cieszą się ogromną popularnością w kosmetyce. O czym mowa? O olejkach eterycznych. Te bezbarwne ciecze, przepełnione przyjemnymi zapachami, mające pochodzenie roślinne, to wieloskładnikowe mieszaniny mnóstwa związków chemicznych, takich jak węglowodory terpenowe, alkohole, aldehydy, ketony, estry, etery czy kwasy organiczne, które nie tylko pozytywnie wpływają na nasz wygląd, ale przede wszystkim na nasze zdrowie.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zaobserwować możemy ponowny wzrost popularności olejków eterycznych. Niewątpliwie przyczyną tego jest docenienie ich leczniczych i prozdrowotnych właściwości. Nowoczesne technologie pozwalają uzyskać wysokiej jakości olejki, czyste, wyizolowane związki, a co za tym idzie – nakierować rodzaj aktywności substancji, znacząco podnieść jakość stosowanego aromatu, czy dokładnie dostosować specyfikację substancji do odbiorcy.
Co to są olejki eteryczne?
Olejki eteryczne to nie tylko naturalne substancje zapachowe czy smakowe – ich aromatyzujące właściwości wykorzystywane są przede wszystkim w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym, a także farmaceutycznym – spotykamy je nie tylko w kosmetykach, ale także w tabletkach, syropach czy maściach. Olejki mogą być stosowane zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie – poprzez na przykład wcierki czy inhalacje. Olejki, w zależności od gatunku rośliny z jakiej są pozyskiwane, posiadają niezwykłą właściwość, która pozwala na wszechstronne oddziaływanie na organizm człowieka. W skład każdego z nich wchodzą związki o różnorodnych właściwościach i natężeniu – od kilkunastu do kilkudziesięciu. Substancje te, oprócz kojąco-relaksujących właściwości, działają przeciwzapalnie czy immunostymulująco, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybicznie, a także przeciwpasożytniczo.
Aby olejek eteryczny został dopuszczony do użytku i stwierdzone zostało jego nieszkodliwe działanie na organizm ludzki, musi mieścić się on w normie ISO 9235. Aby stać się olejkiem eterycznym – ISO 3218. W zależności od jego pochodzenia, w skład jednego olejku wchodzić może nawet ok. 300 różnych związków chemicznych. Najpopularniejsze rodziny roślin olejodajnych to sosnowate, imbirowate, cyprysowate, wawrzynowate, jasnotowate, astrowate, pieprzowate, baldaszkowate, mirtowate, wargowe, rutowate oraz selerowate. Uzyskuje się je poprzez hydrodestylację (destylację z wodą), destylację parą wodną (wodno-parową), w procesie mechanicznym z naowocni (owocni) towoców cytrusowych lub też przez suchą destylację (oddzielanie metodami fizycznymi). Dostosowywanie metody wydobycia zależne jest od tego, z jakiej części rośliny olejek jest pozyskiwany. Najczęściej są to kwiaty, nasiona, liście, owoce, drewno, kora, młode gałązki, korzenie, a czasem jest to cała roślina – niejednokrotnie dająca kilka rodzajów olejków jednocześnie. Roślinami takiego typu są głównie cytrusy, które nie tylko wytwarzają olejki w swoich owocach, ale także w kwiatach, liściach, czy cynamonowce, gdzie olejki uzyskuje się jednocześnie z kory i z liści. W takim przypadku olejek w normie ISO 3218 musi otrzymać nazwę nie tylko wyjaśniającą jego roślinne pochodzenia, ale także konkretną jej część, tj. np. olejek eteryczny cytrusowy z kwiatów.
Warto także wspomnieć, że towarzyszące często nazwom olejków przymiotniki, takie jak – ekologiczny czy organiczny – nie podwyższają w żadnym stopniu rangi olejków uzyskiwanych za pomocą pary wodnej, ponieważ wszelkie substancje, takie jak pestycydy czy instektycydy, są w procesie technologicznym usuwane. Nie ma zatem znaczenia to, czy rośliny, z jakich pozyskiwano olejek, pochodzą z upraw ekologicznych, czy plantacji organicznych. Olejkiem, na który powinno jednak zwracać się szczególną uwagę, jest olejek cytrusowy wytłaczany – tu oleje często czerpane są ze skórki owoców, w których pozostają wszelkie substancje stosowane w procesie wzrostu rośliny – dlatego też bardzo ważne jest stosowanie odpowiednich oznaczeń na temat rodzajów pestycydów na opakowaniach olejków przeznaczonych przede wszystkim do spożycia.
Zastosowanie olejków eterycznych – stop przetłuszczaniu!
Pierwszy z wielu wartych uwagi olejków eterycznych to olejek cyprysowy. Występujące w rejonie śródziemnomorskim regionie cyprysy tę niezwykłą substancję mieszczą w swoich szyszkach, gałązkach, a także liściach. Ciepły, drzewny aromat zawiera w sobie między innymi myrcen, limonen, karen, pinen czy linalol. To on nadaje damskim i męskim perfumom rześki, orzeźwiający zapach. Olejek z powodzeniem można stosować na skórę. Oprócz antyseptycznego i ściągającego działania doskonale sprawdzi się on w pielęgnacji cery tłustej oraz włosów łatwo przetłuszczających się.
Szczególnie polecany osobom mającym problemy z cerą trądzikową. Jego ściągające działanie nie tylko pomoże wyregulować nadmierne pocenie się, ale także ułatwi zapanować nad krwawieniem podczas lub po depilacji czy goleniu się. Dlatego właśnie spotkać możemy go w płynach czy żelach po goleniu oraz w preparatach przeznaczonych do walki z łupieżem. Olejek cyprysowy nie tylko uspokaja i wzmacnia koncentrację, ale także działa przeciwbólowo, moczopędnie, antyreumatycznie. Wykazuje także działanie wpływające na utrzymywanie równowagi układu nerwowego i równowagi całego organizmu, wzmacnia i zwęża naczynia krwionośne. Doskonale sprawdza się także, kiedy chcemy usunąć nieprzyjemne, niechciane zapachy.
Zastosowanie olejków eterycznych – ukojenie
Olejek lawendowy to najpopularniejszy z olejków w aromaterapii. Pozyskiwany z dziko rosnącej na wzgórzach Prowansji lawendy i uzyskiwany poprzez destylację parą wodną. Z tony lawendy otrzymujemy do 10 kilogramów olejku eterycznego. Charakterystyczny, świeży zapach lawendy doskonale sprawdza się podczas relaksujących, odświeżających zabiegów. Składniki miedzy innymi takie jak limonen, α i β pinen, β kariofilen, terpineol-4, lawadulol czy borneol działają doskonale sprawdzają się w procesie regeneracji skóry. Udowodnione naukowo wpływ na przyspieszenie procesu gojenia ran czy łagodzenie bólu to najpopularniejsze właściwości lawendy.
Jednak warto także korzystać z tego olejku eterycznego w momencie uciążliwego swędzenia skóry po ukąszeniach komarów, przy pojawianiu się wyprysków oraz zmian trądzikowych, stanów zapalnych skóry, poparzeniach wynikłych w wyniku nadmiernego wystawiania skóry na słońce, a nawet w przypadku łysienia plackowatego.
Olejek paczulowy – koniec ze spękaniami!
Wysuszone ziela paczuli, korzenie, gałązki oraz łodygi to olejodajne elementy rośliny zawierające olejek eteryczny. Składniki takie jak α-pinen, aromadendren, patchoulol czy patchoulenon nie tylko działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, ale także doskonale sprawdzają się w terapiach zwalczających grzyby. Olejek paczulowy to doskonały towarzysz w procesie regeneracji naskórka – przyspiesza proces gojenia się ran, a przede wszystkim – znacząco wpływa na tworzenie się łagodnych blizn. Znajdziemy go we wszystkich preparatach przeznaczonych do pielęgnacji cery i skóry suchej, popękanej. Olejek paczulowy doskonale nadaje się do regeneracji zniszczonych, suchych pięt.
Warto dodać kilka kropel do naturalnego oleju roślinnego, aby korzystać z jego właściwości w trakcie masażu. Oprócz możliwości relaksacji doskonale zwalcza on tzw. skórkę pomarańczową. Kiedy natomiast kilka kropel dodamy do gorącej wody – inhalacją możemy zniwelować i wyciszyć stany lękowe czy depresyjne.
Zastosowanie olejków eterycznych – kojący afrodyzjak
Olejek ten zamiennie nazywany jest także ylang – ylang lub ilangowym. Uzyskuje się go w procesie 10 – 18 godzinnej destylacji z kwiatów tropikalnego, wiecznie zielonego drzewa – jagodlinu wonnego. Jego słodki, balsamiczny zapach przyjemnie dopełnia kosmetyki do skóry i włosów. Składniki takie jak α-pinen, β-kariofilen, germakren, linalool czy geraniol doskonale wpływają na cerę mieszaną i wrażliwą ponieważ oczyszcza i zwęża pory. Tonizujące właściwości pomogą także w przypadku nadmiernej pracy gruczołów łojowych nie tylko na twarzy, ale i w przypadku np. przetłuszczających się nadmiernie włosów.
Działa pobudzająco i optymalizuje przepływ krwi, co doskonale wpływa na zdrowie w przypadkach zaburzenia rytmu serca czy jego niedokrwieniu. Wpływ na uregulowanie ciśnienia krwi owocuje także brakiem bóli głowy, stanów lękowych czy depresyjnych. Kilka kropel olejku na poduszce czy ubraniu ułatwi walkę z bezsennością, a w dzień – załagodzi chroniczne zmęczenie. Olejek ten jest także bardzo silnym afrodyzjakiem.
Zastosowanie olejków eterycznych – regeneracja
Pozyskiwany najczęściej ze spotykanej w Bułgarii odmiany Rosa damascena jest jednym z najdroższych produktów zapachowych. Zbierane rano płatki różane są destylowane za pomocą pary wodnej co pozwala w pełni wykorzystać ich składniki takie jak α-pinen, myrcen, kariofilen, cytronelol, geraniol, linalol, geranial czy tlenek różany. Olejek różany może być stosowany bezpośrednio na skórę, co pozwala w pełni wykorzystać jego antyseptyczne działanie i przyspieszyć proces gojenia raz – dlatego też intensywnie wykorzystywany jest w medycynie jako substancja wspomagająca leczenie oparzeń i martwicy skóry. Już u niemowląt oraz małych dzieci bez obaw można nim wspierać regeneracje odparzonych miejsc. Sprawdzi się także jako środek na stany zapalne brodawek piersiowych.
Olejek różany kojąco wpływa także na problemu ze skurczami zarówno w układzie trawiennym jak i oddechowym czy mięśni kończyn. Dlatego polecany jest bardzo często osobom, które zmagają się z drgawkami czy naciągnięciami mięśni. Podobnie jak poprzedni olejek, różany także jest afrodyzjakiem. Zapach różany zwiększa oraz znacząco pobudza libido, tym samym przyczynia się do redukowania objawów zaburzeń seksualnych, zaburzeń erekcji czy stanów oziębłości. Poprzez naturalne stymulowanie wydzielania hormonów powodujących miesiączkę, olejek różany pozytywnie wpływa na regulację i redukcję bólu w trakcie okresu. Łagodzenie hormonalnych bolączek jest także niwelowane przez niego u kobiet w trakcie menopauzy.
Inne olejki eteryczne polecane w walce z chronicznym zmęczeniem oraz osłabieniem czy spadkiem odporności to także bazyliowy, eukaliptusowy goździkowy z pąków, jodłowy, kanuka, mandarynkowy czy z mięty pieprzowej. Wiele właściwości zdrowotnych i terapeutycznych sprawia, że olejki eteryczne z roku na rok cieszą się niesłabnącą popularnością. Jako naturalne źródło składników pozytywnie wpływających na stan skóry, życie seksualne, problemy lękowe czy piękny wygląd znajdują wciąż swoje miejsce w kosmetyce, medycynie a także farmakologii.
